نشست امروز تاریخ فیزیکدانان حول زندگی و زمانهی رابرت میلیکان تشکیل شد. از احوالات و زندگانی او و کارهای علمیش صحبت شد و سپس کمی در مورد «اخلاق علمی» و مصادیق «کجروی علمی» مطالبی بیان شد. این گفتگو بعد از آن درگرفت که گفته شد بعضی مورخان علم میلیکان را به دستکاری دادههایش در آزمایش قطرهٔ روغن متهم می کنند و معتقدند میلیکان برخلاف ادعایش که گفته بود بار الکترون را با تحلیل دادههای مربوط به «همهی قطرههای مورد آزمایش» بدست آورده، دادههای یک چهارم از قطرهها را کنار گذاشته است.
رابرت میلیکان Robert Millikan
متولد ۱۸۶۸، ایلینویز، آمریکا؛ متوفی ۱۹۵۳، کالیفرنیا، آمریکا
میلیکان از تبار پیشگامان اصیل آمریکا بود. نیاکانش قبل از ۱۷۵۰ به آمریکا مهاجرت کرده بودند. پدرش کشیش بود و مادرش مدیریت یک کالج را بر عهده داشت. شاید به همین دلایل میلیکان در طول سالهای فعالیتش پیشگام در علم، مذهبی، و مدیری ژرفبین و حاذق بود. او از نوجوانی بسیار مسئولیت پذیر و متکی به خودش بود. این خصلت او نیز به تربیت پروتستانی او مربوط میشد. با رتبهی ممتاز از دبیرستان فارغالتحصیل شد و وارد کالج شد تا فرهنگ و ادبیات یونان و روم باستان بخواند. در آنجا طی یک اتفاق به فیزیک علاقهمند شد و بعد از اتمام مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتریش را در رشتهی فیزیک گذراند. سپس برای آشنا شدن با مرزهای فیزیک و پژوهشهای فیزیکی به اروپا رفت و با بزرگانی مثل پلانک و تامسون و رونتگن ملاقات کرد. بعد از یکسال(۱۸۹۶) به آمریکا برگشت و استاد فیزیک دانشگاه شیکاگو شد. بسیار به تدریس علاقهمند بود و کتب درسی زیادی در زمینهی فیزیک نوشت. کتابهایی که نسلی از فیزیکدانان آمریکایی را تربیت کرد. ویژگی بارز کتابهای میلیکان که در آن زمان بدیع بود این بود که علاوه بر سوالات فرمولی و تمرینهای معمول، سوالات مفهومی هم داشت. تمرکز اصلی میلیکان تا سال ۱۹۰۸ بر تدریس و تعلیم فیزیک بود. از سال ۱۹۰۸ پژوهشی را شروع کرد که حدود یک دهه بعد جایزهی نوبل را برایش به ارمغان آورد. او تصمیم گرفته بود بار الکترون را اندازهگیری کند. نتیجهی این پژوهش را در سال ۱۹۱۳ چاپ کرد و مدعی شد با توجه به دادههای مربوط به «همهی قطرههای روغن مورد آزمایش» بار الکترون ۱۹-۱۰*۱.۵۹کولن است.
پژوهش بعدی او اندازهگیری ثابت پلانک بود. او با استفاده از اثر فوتوالکتریک و رابطهای که اینشتین برای آن بدست داده بود این ثابت را اندازه گرفت.
به خاطر این پژوهشها در سال ۱۹۲۳جایزهی نوبل فیزیک به او تعلق گرفت. دو سال قبل از دریافت جایزهی نوبل به انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا (Caltech) رفت و عملا مدیریت آنجا را به دست گرفت و آنجا را متحول کرد: خیرین ثروتمند کالیفرنیا را ترغیب کرد ثروتشان را در اختیار دانشگاه بگذارند و دانشمندان جوان را به آنجا دعوت کرد. به طوری که کلتک به سطح دانشگاههای تراز اول آن زمان رسید.
میلیکان بعد از یک عمر خدمات علمی و مدیریتی در سال ۱۹۵۳ دار فانی را وداع گفت.