نشست یکم آذر، به آقای تامسون اختصاص داشت و طبق روال همیشگی ابعادی از زندگی این دانشمند برجسته بررسی شد.
جوزف جان تامسونJoseph John Thomson
تولد: ۱۸۵۶، حوالی منچستر انگلستان؛ وفات: ۱۹۴۰، کمبریج انگلستان
شهرت او بیشتر به دلیل آزمایشهای مربوط به کشف الکترون(که به دریافت نوبل فیزیک ۱۹۰۶ انجامید ) و مدل اتمی کیک کشمشی است. اما تامسون بیش از اینها در پیشبرد فیزیک سهیم است. مثلاً کارهایی که در زمینهی ساختار نور انجام داد، راه را برای اینشتین هموار کرد تا مفهوم فوتون را خلق کند و یا پیوند شیمیایی یونی را او وارد نظریات علمی کرد و … . به علاوه او استاد راهنمای پرآوازهای بود؛ چرا که هشت نفر از دانشجویانش بعداً به دریافت جایزهی نوبل نایل شدند!
پدرش کتابفروشی از اهالی منچستر بود و وقتی تامسون شانزدهساله بود فوت کرد و خانوادهاش را در تنگدستی گذاشت. تامسون مجبور بود برای ادامه تحصیل به بورسیههای تحصیلی اتکا کند. به همین خاطر به سراغ موضوعاتی رفت که در آنها برتر بود؛ مثل ریاضی و فیزیک. در بیست سالگی وارد دانشگاه کمبریج شد و از آن زمان به بعد به خاطر دستاوردهای علمیاش و احترامی که به سنتهای اجتماعی میگذاشت، اعتبار علمی و اجتماعی زیادی کسب کرد. در بیست و هشت سالگی به عنوان استاد فیزیک تجربی در آزمایشگاه کاوندیش دانشگاه کمبریج استخدام شد که مقام شامخی محسوب میشد. در اواخر قرن نوزدهم با توجه به پیروزمندی مکانیک نیوتونی و الکترومغناطیس ماکسول و ترمودینامیک و ... تصور بسیاری از دانشمندان این بود که فیزیک به انتها رسیده است و دیگر جای پیشرفت ندارد. تامسون بدون توجه به این تصور، پژوهشهای خود را به سمت موضوع کمطرفدار تخلیهی الکتریکی در گازها سوق داد و از این رهگذر هم به مفهوم بار گسسته دست یافت و هم در سال ۱۸۹۷ نشان داد تمام خواص پرتوهای کاتدی را میتوان با این فرض که این پرتوها ذرات باردار زیراتمی و جزء لاینفک ماده هستند، توضیح داد. او ابتدا این ذرات را «کارپاسل» نامید اما به زودی به الکترون شهرت یافتند.
سر جوزف جان تامسون بعد از کسب دستاوردهای بیشمار اجتماعی و علمی در سال ۱۹۴۰ درگذشت و خاکستر جسدش در کلیسای وستمینیستر دفن شد.