چهارمین نشست علوم انسانی

گزارش نشست نقد فیلم "ملکه"

به نام خدا

گزارش نشست نقد فیلم ملکه

پس از تماشای فیلم ملکه ساخته محمد علی باشه آهنگر و البته کیکهای یزدی خوشمزه ، صندلی ها را دور هم چیدیم تا فضای صمیمانه تری شکل بگیرد. بحث ابتدا حول تفاوت این فیلم با دیگر ساخته های سینمای دفاع مقدس چرخید. باشه آهنگر به عنوان یک کارگردان جوان توانسته زبان جدیدی در سینمای پرسابقه و پر از نام دفاع مقدس ایجاد کند. کمی به ویژگی های این زبان سینمایی جدید پرداختیم و از منظر زیبایی شناسی بصری و ارتباط تنگاتنگ آن با محتوای صلح‌جویانه‌ی فیلم صحبت کردیم. از آنجا که فیلم در دوره پایان جنگ تحمیلی و دوران امضای قطعنامه 598 می گذرد صحبت در مورد محصولات فرهنگی ای که به این دوره می پردازند گل انداخت. بحث پس از این در دو شاخه اصلی ادامه داشت. ابتدا کمی در مورد فضای رسانه ای و اجتماعی جدیدی که درباره پایان دفاع مقدس شکل گرفته صحبت کردیم و پرداخت فیلم به این موضوع را در کنار دیگر تولیداتی که نگاهی به این برهه ی تاریخی دارند قرار دادیم. به اظهار نظرهای اخیر و مصاحبه های انجام شده نگاهی اجمالی داشتیم ولی جای یک کارشناس تاریخ برای نگاهی دقیقتر و موشکافانه تر به این بحث در میانمان خالی بود. سپس با همراهی دوستان بیشتر روی جنبه‌های فنی فیلم بحث کردیم. «ملکه» به صورت مشخص واجد خصوصیات فرمی ویژه ای ست که در داستان فیلم تنیده شده اند و بررسی آنها بدون در نظر گرفتن شاخصه های مفهومی این فیلم بی نتیجه است. خلاقیت کارگردان از طرف دیگر در فیلمی متفاوت که خود را از مولفه های سینمای معمول خیلی دور نمی کند نیز قابل تقدیر است. در مورد نمابندی و دکوپاژ فیلم صحبت کردیم و فیلمبرداری زرین دست و تاثیر آن بر روی کارگردانی فیلم را مورد بررسی قرار دادیم. برخی فیلمهای دیگر زرین‌دست را برشمردیم و مولفه های سبکی او را دوره کردیم. در انتها از آنجا که وقت جلسه هم رو به اتمام بود به بحث قبلی بازگشتیم و اینبار از منظر روانشناسی به تاثیر جنگ و «تروما» در زندگی افراد درگیر درآن نگاهی انداختیم. تغییر شیوه زندگی در دوران جنگ آخرین مبحثی بود که در این جلسه به بحث گذاشته شد. در نهایت با وجود زمان فشرده حجم وسیعی از مطالب مرتبط با فیلم چه از نظر تاویلی و چه در متن خود فیلم بررسی شد.